CGK Zwolle daagt jongeren uit te groeien in de kerk
DurfteFilmen in actie
Hoe spreek je jongeren aan met het evangelie? Hoe betrek je hen bij de kerk of krijg je hen in beweging voor de medemens? #Durfte steekt in op de interesses van jongeren en daagt hen uit hun talenten te ontwikkelen en in praktijk te brengen. Ondertussen krijgen ze ruimte om te groeien in het geloof en in de kerk. Dát is de kracht van deze nieuwe vorm van jeugdwerk van de Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle. Jacqueline van der Ziel sprak met kerkelijk werker Thijs Warnaar en enkele jongeren.
“We liepen er met catechisatie tegenaan dat jongeren heel erg verschillen, bijvoorbeeld door schoolniveau en of ze wel of niet christelijk onderwijs volgen. Bovendien spraken de onderwerpen niet meer aan en werd de opkomst minder. De effectiviteit liet ook te wensen over: van de drie kwartier catechisatie had je misschien een kwartier een echt geloofsgesprek. We vonden dat het anders moest”, blikt kerkelijk werker Thijs Warnaar terug.
Dezelfde passie
Bezinning op het jeugdwerk leidde tot de visie: ‘We willen jongeren ruimte geven om vanuit talenten naar een uitdaging toe te werken’. Met als motto ‘leren met lef’ werden groepen opgezet als #DurfteZingen, #DurfteTwijfelen en #DurfteOrganiseren. Dit vierde seizoen begon met vijftien varianten om uit te kiezen. “Een groep kan starten als er twee leiders en voldoende deelnemers zijn. We kiezen voor kleine groepen. Op basis van relatie willen wij het verschil maken. Dat werkt, want veel jongeren doen mee”, aldus Warnaar.
Om de week is er een #Durfte-avond, die begint met bijbelstudie en geloofsopbouw. Thijs: “We bieden basismateriaal aan, maar de groep kan ook zelf onderwerpen zoeken die bij hun passie aansluiten.” Daarna gaan de jongeren met het gekozen talent aan het werk, zoals musiceren, sporten, koken, filmen of techniek. “Je zit niet meer op leeftijd bij elkaar, maar je deelt iets, je hebt dezelfde passie. Dan krijg je een heel andere dynamiek. Bovendien komt het serieuze gedeelte beter uit de verf en hebben we langer contact met de jongeren; alle avonden lopen uit. Het is ook makkelijker om leiders te vinden en die redden zich veel zelfstandiger, doordat ook zij met hun passie bezig zijn.”
Oefenplek
De #Durfte-groepen bedenken zelf een bijpassend project. Voorbeelden daarvan zijn sporten met vluchtelingen, koken voor ouderen of een jeugddienst organiseren. De kerstnachtdienst is elk jaar een oefenplek en voor veel groepen een hoogtepunt: jongeren kunnen er zingen, musiceren, filmen of de techniek verzorgen.
“De uitdaging moet wel serieus zijn, ze moeten echt iets kunnen leren”, stelt de Zwolse kerkelijk werker. “Je moet als kerk ook het lef hebben het aan hen over te laten. Ook dat is discipelschap: je leven delen. Mogen meedoen geeft binding met de kerk, ze gaan op een andere manier over de kerk praten; ze schoppen er niet meer tegenaan, want ze zijn er onderdeel van. Ze kunnen meedenken, meepraten en meedoen. Belangrijke redenen voor kerkverlating van jongeren hebben te maken met ouders, relevantie en betrokkenheid. Aan de ouders kunnen we niet zoveel doen, maar met #Durfte zijn jongeren relevant en betrokken. We hopen dat ze zich thuis voelen in de kerk en zelfstandig een taak op zich gaan nemen.”
Sterke binding
#Durfte is een concept, een manier van denken. “Dat werkt zoveel lekkerder dan materiaal, dat als risico heeft dat het snel veroudert”, is Thijs’ ervaring. “Het is echt een succes. Al moet ik daarbij zeggen dat ze wel eerst een keer geweest moeten zijn. Die eerste stap, daar is nog wel winst te behalen. Misschien moeten we toch ouders gaan aansporen hun kinderen te stimuleren om te gaan. Want als ze eenmaal zijn geweest, is er een sterke binding. Na een paar keer is het moeten eraf en zijn ze deel van het proces. Ze denken zelf na over een project, dat is heel tastbaar. Ze hebben elkaar nodig bij de uitwerking ervan, dat maakt ook dat je niet meer gemist kunt worden. En als je positieve feedback krijgt uit de gemeente, geeft dat nog meer enthousiasme. Jongeren zijn sowieso heel erg op zoek naar identiteit en eigenwaarde. Het helpt zeker als je dan op een podium mag staan en complimenten krijgt. Er wordt naar je geluisterd, je doet ertoe.”
“De jongeren die naar #Durfte komen hebben het goed met elkaar”, concludeert Warnaar. “Maar er zijn natuurlijk ook jongeren die we niet zien. Die echt niet weten wat hun talent is of die nergens zin in hebben. Het is zoeken hoe we hen kunnen aanspreken. Daarom proberen we minimaal twee keuzes aan te bieden: ze kunnen ook kiezen voor jeugdclub (12 tot 16 jaar), gecombineerd met catechisatie, en Youth Alpha (vanaf 14 jaar).
#DurfteLeren
Hoe zouden #Durfte-jongeren zelf hun leeftijdgenoten aanspreken? Sifra: “Misschien denk je: wat is dit, omdat het heel anders is dan je gewend bent. Probeer het gewoon eens, durf de stap te zetten. De eerste paar keren ging ik omdat ik moest van mijn ouders, maar al snel ging ik met steeds meer plezier. Het is gewoon leuk eigenlijk en je leert heel veel. Elke groep zou ook #DurfteLeren kunnen heten, omdat je overal iets leert.”
Han: “Kijk of iets je aanspreekt, of er een groep is waar je wel aan zou willen meedoen. Misschien ontmoet je wel mensen die hetzelfde leuk vinden. Samen kun je echt iets bijdragen aan de kerk. Bijna iedereen twijfelt wel over het geloof, lijkt me, ikzelf ook. Ik leer persoonlijk heel veel van #DurfTechnisch, ook over de Bijbel en de kerk.”
Er is veel belangstelling van andere kerken voor #Durfte. JOP (Jong Protestant), die jeugdwerk in de Protestantse Kerk ondersteunt, gaat het concept ook toepassen. De CGK in Zwolle is een grote gemeente met veel jongeren, is #Durfte ook geschikt voor kleinere gemeenten? Thijs: “Ik begeleid dit jaar een groep in de CGK van Meppel, 280 leden of zoiets. Het zijn zes jongeren (12-16 jaar) en we hebben het #DurfteGeloven genoemd. We richten ons op wat kleinere projecten, zoals een themadienst. Alle zes hebben ze hun eigen talenten en die proberen we een plek te geven op de avonden zelf én in de projecten. Wat hier wel een mooie toevoeging is: we eten samen, de ene keer in de kerk en de andere keer bij gemeenteleden thuis. Het leuke daarvan is dat die mensen dan die avond ook meedoen met de gesprekken en de uitwerking van de plannen.”
Sifra vindt organiseren leuk: “Je doet er echt toe”
“Je doet iets wat je zelf leuk vindt en je zit met mensen die hetzelfde leuk vinden, waardoor je sowieso al een klik hebt”, beschrijft Sifra #Durfte. Zij is 16 jaar en draait al voor het vierde seizoen mee met #DurfteOrganiseren. “We beginnen met een bijbeltekst waarover we nadenken en praten als groep. Daarna proberen we ons geloof praktisch te maken, bijvoorbeeld door het organiseren van een kerstnachtdienst. Daar betrekken we ook andere #Durfte-groepen bij, zoals die van musiceren, zingen en techniek. Wij hebben ook zomerkampspellen georganiseerd en zijn nu bezig met een jeugddienst.”
“Soms worden jongeren onderschat en krijgen ze niet echt een taak in de kerk. Wij zetten een hele dienst neer, zonder dat ik merk dat volwassenen bang zijn dat we het gaan verpesten. Je komt onervaren in een groep, maar ze proberen je juist ervaren te maken, zodat je het ook steeds meer gaat durven.”
Het is heel belangrijk om gezien te worden in de kerk, is haar ervaring. “Helemaal op deze leeftijd; bij de meeste jongeren die van het geloof afvallen, gebeurt dat in de puberteit. Als je ziet wat er allemaal mis is in de wereld, kun je je geloof kwijtraken. Er zal altijd wel onbegrip zijn voor het feit dat je gelooft, ook daarmee moet je leren omgaan. Een taak in de kerk geeft je het gevoel dat je er echt toe doet; het geeft gevoel van waarde, waardoor je minder snel uit de kerk gaat of zo.”
Kim durft te zingen: “Je voelt je gezien”
“Ik zing echt met heel veel plezier en het is tof dat ik de kans krijg om dat op een podium in de kerk te doen”, aldus de 22-jarige Kim. “Ik doe bij #DurfteZingen eigenlijk iets wat ik leuk vind, maar ik ben ook bezig met mijn geloof. En ik doe iets voor de kerk, dat voelt ook best wel goed. Helemaal als je positieve reacties van mensen uit de gemeente krijgt, zoals bij de kerstnachtdienst. Je voelt je gezien als mensen naar je toe komen; als ze interesse tonen en vragen hoe het met je is.”
“Voor mij is dat heel belangrijk om mijn onzekerheid kwijt te raken”, vervolgt ze. “Ik heb slechte ervaringen in mijn dorp; met catechisatie mocht je geen grapjes maken en werd je meteen aangekeken als je iets verkeerds zei. Al dat oordelen en veroordelen, dan ga ik liever niet naar de kerk. Ik was van het geloof afgestapt, laat maar lekker zitten, totdat ik deze kerk leerde kennen.”
“Hier word ik gehoord en voel ik mij begrepen. Ik ben hoogsensitief en in een kerkdienst zijn onwijs veel prikkels, ik hoor en zie alles. Dan zit mijn hoofd zo vol dat ik het soms even nodig heb om op mijn telefoon te gaan. Hier kan ik dat gewoon uitleggen, daar ben ik superblij mee; dat is wel een soort van thuiskomen. Het geeft mij een veilig gevoel en daardoor kom ik altijd.”
“De thema’s waar we het over hebben, gaan er wel diep op in. Als het te serieus wordt, haak ik af. Toch hebben we goede onderwerpen gehad, waarvan het goed is om het er eens met z’n allen over te hebben.”
Hendrik en Han van #DurfTechnisch: “We krijgen echt verantwoordelijkheid”
“Ik moet van mijn ouders iets voor de kerk doen”, begint Han (17). “Met #DurfTechnisch doe ik echt iets wat ik leuk vind, dat spreekt me meer aan dan catechisatie of club. Catechisatie was ook wel leuk, maar een beetje saai. En de jeugdclub was een grote groep jongeren met allemaal verschillende interesses. Bij #DurfTechnisch ontmoet ik mensen die hetzelfde leuk vinden.” Zoals Hendrik (24): “Ik wou wel wat meer leren over hoe de techniek in elkaar zit hier in de kerk. Hoe het allemaal werkt, dat beamen, geluid en licht. Ik vind het vooral heel erg leuk om aan een kerkdienst mee te werken.”
“We hebben eerst eens meegekeken met de techniek van een dienst en nu hebben we allemaal een eigen taak”, legt Han uit. “Samen verzorgen we dan de techniek van een dienst. We krijgen echt verantwoordelijkheid; je bent nodig en draagt echt iets bij aan de gemeente. Je voelt echt dat je iets bereikt en de reacties van de mensen zijn heel leuk. Zolang we dingen kunnen blijven doen, blijf ik bij #DurfTechnisch.”
Hendrik: “Het is nooit voorgekomen dat ik geen zin heb, ik ga altijd graag naar de kerk. Ook om de ontmoeting met mensen. Je bent als gemeente een soort eenheid; samen is, denk ik, heel belangrijk. Ik ken best veel mensen van de kerk en als ik met iets zit, kan ik er met iemand over praten. Nu heb ik een vriendengroep in de kerk en dat vind ik wel erg leuk. Samen gaan we ook naar de Ontmoetingsdienst van de kerk.”
Dit artikel is gepubliceerd in Dienst 2|2018
Bestellen? Klik hier.
Download hier een pdf van het artikel.